‘Extremely hot in Australia’. Maandag 7 januari 2013 werd een historisch record voor wat betreft de gemiddelde maximumtemperatuur gebroken namelijk 40,33º!

‘Extremely hot in Australia’. In januari 2013 werden van 1 tot en met 10 januari de volgende zinderende maxima geregistreerd. Op 1 januari werd het in Munglinup West (Western Australia) 46,1º, op de tweede noteerde Eyre (Western Australia) 47,7º, op 3 januari werd het 48,6 en 48,2º in respectievelijk Red Rocks Point en Eucla (eveneens in WA), op 4 januari 48,2º in Wudinna Aero (South Australia), op 5 en 6 januari zinderde Marree Comparison (SA) naar 48,4 en 48,2º, op de 7de noteerde Leonora (WA) 47,8 en op de 8ste meldde Leonara 48,3 en Marree Comparison 48,4º. De maximumtemperatuur van Leonora was een plaatselijk record in een reeks van 57 jaar waarnemingen en op 9 januari werd het bijna letterlijk nog ‘dampende record’ opnieuw gebroken. Leonora noteerde toen 49,0º ofwel de tot nu toe heetste temperatuur van deze hittegolf. Op 10 januari zinderende het kwik in Warburton Airfield (WA) naar 47,7º.

Op een aantal locaties is het in januari niet eerder zo ‘mensonterend’ heet geweest maar het ‘national record’ is niet gebroken. Dat werd gevestigd in Oodnadatta in Southern Australia. Op 2 en 3 januari 1960 werd het daar respectievelijk 50,7 en 50,3º. Overigens in het El Niño jaar 1998 registreerde Mardie in Western Australia (WA) op 19 februari 50,5º. Dat is dus het alltime februarirecord en de op een na (Oodnadatta 50,7º) hoogste waarde ooit gemeten.
Een curieus bericht komt uit Oodnadatta in Southern Australia. Daar was het dezer dagen zo heet dat het plaatselijke pompstation stopte met de verkoop van brandstof omdat de benzine begon te verdampen!

Maximumtemperaturen Australia, 8 januari 2013
Maximumtemperaturen Australia, 8 januari 2013

Verwachtingen zijn geen waarnemingen! De Australische weerdienst heeft de legenda van kaarten met maximumtemperaturen ‘verrijkt’ tot boven 50 graden (zie hierboven). Echter: uitgaande van de gegevens van de nationale weerdienst zijn vijftigers niet opgetreden.

Zeer bijzonder is ook de gemiddelde maximumtemperatuur van maandag 7 januari in geheel Australië. Deze waarde bedroeg 40,33º. Dat betekende een nieuw landelijk record: ‘nationwide’ stond dat record namelijk op 40,17º, daterend van 21 december 1972. Het record is vooral indrukwekkend omdat Australië zo’n enorm groot land is. Met een oppervlakte van 7.692.024 km² het op vijf na grootste land ter wereld.

Op de foto: zandstorm boven zee nabij Australië (bron: ontvangen via Michael van der Poel).

Zandstorm boven zee, Australië, 12 januari 2013
Zandstorm boven zee, Australië, 12 januari 2013

Dat de hitte geen incident is, blijkt uit het feit dat het oostelijk deel van Australië aan het eind van november 2012 te maken had met een van de grootste ‘spring heatwaves on record’. Op 29 november vestigden maar liefst 18 stations met lange meetreeksen hitterecords voor november alsmede de lente. Zeer bijzonder was de topper van 45,8º in Ouyen in de staat Victoria. Dat was met afstand een ‘state record. In het verleden is het het in Victoria in november (en de lente) nimmer heter geweest dan 44,5º op 17 november 1980 in Mildura. In hetzelfde Mildura werd op 29 november 2012 trouwens ook het eigen record ‘state record’ met maximaal 45,5º terzijde geschoven. De hoogste temperatuur in november was 46,2º in Pooncarie in New South Wales.
Ook voor november was het in Australië al geruime tijd erg warm. De gemiddelde maximumtemperatuur over de periode september tot en met december bedroeg landelijk 1,61º boven normaal. In een reeks teruggaand tot 1910 is de temperatuurafwijking niet eerder zo groot geweest. Dezelfde periode in 2002 had een afwijking van 1,60º Celsius.

Januari in Australia: een maand van hitte, hitte en nogmaals hitte!

Over een periode van meer dan 100 jaar is de gemiddelde maximumtemperatuur in Australia in januari niet zo hoog geweest. De afwijking ten opzichte van normaal bedroeg ‘nationwide’ +2,28º tegen +2,17º in januari 1932. In het rijtje met de hoogste dagelijkse gemiddelde maximumtemperatuur ‘bezetten’ maar liefst 7 dagen van januari 2013 posities in de ‘zinderende top 20’. Dat zijn 3 tot en met 8 en 21 januari. Van die 20 dagen zijn er 4 met een gemiddelde landelijke maximumtemperatuur boven 39,99º. Dat zijn 20 en 21 december 1972 met 40,01 en 40,17º. De bronzen en de gouden plak zijn voor 8 en 7 januari met gemiddeld 40,10 en 40,30º.
Ondanks het aanpassen van de legenda van weerkaarten (meer kleuren voor maxima boven 50 graden), zijn echter nergens in Australia vijftigers gemeten. De hoogste temperatuur bedroeg 49,6º op 12 januari in Moomba, South Australia. In het verleden zijn op maar 7 dagen in Australia hogere maxima gemeten. Op 2 en 3 januari 1960 werd het in Oodnadatta, SA respectievelijk 50,7 en 50,3º; op 19 februari 1968 noteerde Mardie, Western Australia, 50,5º. De topper van Moomba van januari dit jaar is de hoogste temperatuur ‘down under’ sinds 21 februari 1998 toen Emu Creek, WA 49,8º noteerde.
Records voor wat betreft het aantal opeenvolgende dagen met maxima boven 35, 40 en zelfs 45 graden (!) werden in veel plaatsen gebroken. Alice Spirngs, Northern Territory registreerde 17 dagen op rij met tenminste 40 graden (was 12 in 1971 en 2006); Oodnadatta telde 7 dagen met 45+ op rij tegen maximaal 5 op rij in het verleden.

Weerman Jan Visser, januari/februari 2013; herzien op 15 januari 2015. Nieuwe versie volgt na de Australische zomer van 2014 (medio maart).

Koalabeer aan de fles, hittegolf januari-februari 2009
Koalabeer aan de fles, hittegolf januari-februari 2009